Nadat Anna weer enigszins hersteld was van haar verwondingen, konden we voorzichtig weer met z'n zessen wandelen. Omdat het voor Anna nog snel te belastend was, ze bleef nog lang op drie in plaats van vier pootjes lopen, waren het kortere wandelingen.
Wandelen met vijf honden bleek toch weer net even ingewikkelder dan met vier. Anna liep aan de lijn om te zorgen dat ze niet toch per ongeluk zou gaan rennen en kleine Thom zat aan een lange lijn. Hij was nog niet zo goed in luisteren. Thuis wel, hij was dol op de sessies clickertraining maar met een rivier, bossen, struiken en al die heerlijke geurtjes om hem heen kon hij het geleerde niet meer toepassen. En hee, podenco's...dat werkt toch anders dan gemiddeld. Ze hebben prachtige grote oren maar die lijken toch niet echt gemaakt om altijd naar hun mens te luisteren. Niet dat ze me niet horen, het is meer dat ze mijn verzoeken (Hier! Wachten!) in overweging nemen in hun eigen planning. 'Natuurlijk, ik hoor je, ik kom er zo aan. Ik ga alleen éérst nog even achter wat konijnen aan.'
'Je wil naar huis? Geen probleem. Ik neem de andere route wel en dan zien we elkaar rond etenstijd wel bij het hek. Tot zooooo!'
'Wachten? Dat is saai. Als jij nou eens een beetje doorloopt...'

Maar ik dwaal af. Thom zat dus, vanwege die podenco-oren, aan een lange lijn. Hij dartelde gezellig mee, vond botjes, leerde pootje baden in de rivier en als hij moe was, mocht hij in de schoudertas. Anna aan een lijn, Kiko en Sandy af en toe aan een lijn en Lua altijd los... Het vraagt wat management. Vijf is best veel.

Op een dag liepen we op het veld naast het huis na een ommetje bij de rivier. Geiten. Een hele grote kudde geiten. Niet dezelfde als altijd (zie aflevering 3, okt 2019) maar toch... Ik werd meteen zenuwachtig. We konden nog net langs de rand van het veld richting huis, als we allemaal even stevig door zouden lopen. Kiko begreep dat en liep dapper voorop. Lua nam de achterhoede voor haar rekening terwijl Anna in grote paniek zo dicht mogelijk tegen me aan bleef lopen. Sandy dribbelde mee alsof ze niet begreep waar de haast opeens vandaan kwam en Thom...die wilde natuurlijk juist wèl naar de geiten. Onze aftocht was niet heel charmant. Korte en langere lijnen die in de knoop raakten, mijn tempo iets te hoog om dat nog zonder gestruikel vol te houden en mijn constante 'nee jongens! Deze kant! Kom op nou...'

Ik keek nog eens om en tot mijn verbazing maar vooral irritatie, zag ik dat de hele kudde ons volgde. De herder hield zijn honden bij zich, dat was wel fijn maar die vijftig geiten...die denderden vrolijk door. Dat ging ik nooit halen! Dus ik stopte. En ik schreeuwde dat de man moest stoppen. Ook niet charmant maar het was het enige wat ik kon bedenken.
De herder stopte heel even, liet zijn geiten onder de hoede van zijn honden achter en kwam zelf wel mijn kant op. Met zijn telefoon in de hand.
Hij wees naar Thom.
'Is dat jouw hond?'
'Ja.'
Thom begroette de man uitbundig.
'Dat is niet waar. Het is mijn hond en ik heb bewijs.'
Dat gevoel alsof je ingewanden je benen in gaan zakken. Dat vreemde tintelende zweet op je ruggengraat.
Ik trok Thom dichter naar me toe terwijl hij me foto's liet zien van een puppy wat verdacht veel op Thom leek. Ik haalde mijn schouders op; dat kon iedere bruin wit podencootje zijn.
'Dat is mijn hond. Ik ben hem al een maand kwijt.'
'Ik heb Thom uit een asiel aan de kust. Al zeker twee maanden. Hij is gechipt en heeft een paspoort, hij is van mij.'
De man geloofde me niet. Logisch want ik stond te liegen. Ik kon ook helemaal niet meer nadenken met vijf blaffende honden om me heen. Ik zei hem dat ik de honden even naar huis ging brengen en dam terug zou komen. Hij zou wachten, zei hij.

Eenmaal thuis belde ik Ana, mijn Spaanse 'helpdesk'. Behalve met taal, hielp ze me ook met het begrijpen hoe dingen hier werken. Officiële dingen maar vooral ook dingen rondom gewoontes, sociale situaties en het verschil tussen 'hoe iets hoort' en 'hoe we dat in het echt doen'.
In Nederland zou je de politie bellen in een geval als dit. Zo reed ik ooit, al jaren, op een fiets die blijkbaar gestolen was, totdat de echte eigenaar zijn fiets herkende. De politie werd gebeld en die bemiddelde tussen ons beiden.
Maar dit was geen fiets en dit was niet Den Haag.

De politie bellen was geen optie, zei Ana. Die herder weet nu waar je woont en kan je het leven flink zuur maken als je de politie op hem af stuurt.
Ze drukte me op het hart voorzichtig te zijn. Mensen hebben hier geen geld en als je iets van ze steelt...
'Maar ik heb niks gestolen!'
'Maar je hebt iets waarvan hij heel zeker weet dat het van hem is. Het enige wat helpt, wat veel 'guiris' (buitenlanders) hier doen, is dat je hem geld geeft en de hond van hem koopt. Maar ja...'
Ana wist ook wel dat ik geen geld had.

Ik moest naar buiten. Ik moest met die man praten. Thom was hoogstwaarschijnlijk echt zijn hond. Maar ondertussen was Thom ook echt mijn hond geworden.
Het was nog niet zo lang geleden dat ik het plan had gehad om hem te laten adopteren. Ik zei nog steeds heel vaak dat vijf veel te veel is. Maar nu voelde dat opeens heel anders. Thom kon niet meer bij ons weg. Vijf was opeens precies goed.

Met lood in mijn schoenen en zonder plan stak ik het veld over. Een eind verderop stond hij, met zijn geiten en honden, bij de rivier.
Als ik een toerist was geweest was dit een prachtig authentiek plaatje, een foto waard.
Maar ik was op zoek naar een manier om deze man te overtuigen van het feit dat Thom mijn hond is en niet de zijne. Dat hij het mis had.
Ik dacht aan wat Ana had gezegd; je moet geen ruzie met een herder. Ze hebben geen geld. Hij weet waar je woont.
Ik dacht aan mijn zelfverdedigings lessen; de beweging van de ander in je voordeel gebruiken.
Ik dacht vooral aan Thom met zijn koeienvlekkenbuikje en zijn gekke puntoren. Die moest vannacht gewoon weer op mijn buik slapen.

'Hola...sorry dat het even duurde..'
Hij liet me een foto zien van Thom als puppy. Met een kerstmutsje op. Op een andere foto dronk baby Thom uit een flesje. De man vertelde trots hoe hij zijn hondje met de fles had grootgebracht. Thom heette Leche (melk) vanwege zijn witte neusje.
Shit.
Had ik nu de hond van die ene herder die wèl oprecht van zijn dieren hield? Wat nou als het echt zo was wat hij zei, dat zijn hondje van hem gestolen was?
Was het dan eerlijk om Thom te houden, als hij zijn beestje zo miste?
Precies op dat moment liet hij een filmpje zien van een heleboel hondjes in een kooi. Alle hondjes blaften, klauwden tegen de tralies alsof ze zich eruit wilde vechten. Er was nauwelijks genoeg ruimte voor zo veel hondjes in zo'n klein kooitje. Midden tussen al die snuitjes zag ik ook die van Thom. Paniek, janken, vechten om eruit te kunnen. Dit kende ik van de honden die gebruikt worden voor de jacht op wilde zwijnen.

Okee.
Thom zou bij mij blijven. Knappe jongen die hem bij mij weg zou krijgen om hem terug te laten gaan naar dat leven.
Schouders naar achter, voeten stevig op de grond. Bring it on!

'Ja. Ik zie het. Dat is Thom.'
'Mijn hond, Leche.'
' Ik ben eigenlijk wel blij dat je me zag lopen met Thom. Je kan hem zo terug krijgen.'
' Echt?'
'Absoluut. Het is een blok aan mijn been. Je weet toch van zijn oogje? De iris is stuk. Hij ziet er niks mee. Super onhandig, een half blinde hond. Rent steeds overal tegenaan, kan niks vangen.'
' Leche had helemaal geen probleem met zijn oog...' mompelde de man.
'Nou, Thom wel. En dat oog moet er door een speciale dokter uit gehaald worden want de druk in zijn oog gaat snel toenemen en dat doet veel pijn natuurlijk. De afspraak is al gemaakt. Hij moet er in december naar toe, ik heb al betaald, €250,-'
' Zo veel?'
' Ja joh, het is belachelijk. En ik heb hem laten castreren. Ook niet goedkoop...'
' Hij is gecastreerd...?!'
' Ja. Ik heb allemaal meiden in mijn roedel en ik wil echt geen honden meer dus ja... Maar dat is nog niet het ergste. Hij heeft ook nog es leishmaniosis. Elke dag dure pillen voor de rest van zijn leven...'
' Hoeveel kosten die pillen? Ik heb ook honden met leish..'
' Ik weet het niet precies maar da's al gauw twee euro per dag. Maar goed, daar ben ik dus nu vanaf. Ik heb nog een paar doosjes met pillen, die kan je wel overkopen.'
' Ja...okee...maar...' Ik zag de vertwijfeling. Hoe hij naar de grond stond te staren, aan zijn mouw stond te frummelen. Eigenlijk had de man wel een vriendelijk gezicht. Hij keek verdrietig.
' Dus, als ik dat even snel optel:
Paspoort en chip, €80,-
Oogoperatie: €250,-
Castratie: €100,-
Bloedonderzoek: €130,-
Pillen, die ik nog over heb, ongeveer €50,-
dat is al meer dan €500,- die ik heb geïnvesteerd in jouw hond. Dus als je mij dat terugbetaald, krijg jij je hond gewoon weer terug.'

Ik voelde me een smerige leugenaar. Dat van dat oogje was wel waar maar hij is niet half blind. Ooit zal het oogje er waarschijnlijk echt uit moeten, vanwege de druk op zijn oogbol die toe gaat nemen maar dat kan ook best pas over tien jaar gebeuren.
Thom had helemaal geen leish. Ik had alleen toevallig net gezien dat één van zijn honden het had.
Thom zou echt wel gecastreerd gaan worden maar dat was nog helemaal niet gebeurd omdat ik niet wist hoe oud hij was.
Ik voelde me echt naar toen de man zuchtte, zijn schouders liet zakken en mijn hand pakte.
'Dankjewel dat je zo goed voor Leche zorgt. Hij is beter af bij jou.'
Hij vertelde dat Leche met de kudde meeliep vanwege de zwijnen. Als die in de buurt van de kudde komen, moeten er hondjes zijn die daar op af gaan zodat hij dan zelf weg kan komen met de geiten.
'Maar dat is toch gevaarlijk?!' vroeg ik nog.
'Ja, maar anders is het gevaarlijk voor mijn geiten en daar leef ik van.'
Hij vertelde over zijn leven. Dat hij van school was gehaald omdat zijn 'hoofd stuk is', hij kan niet leren. Dus als kleine jongen moest hij bij zijn oom gaan werken, als geitenhoeder. Het verdiend bijna niks en je wordt er heel eenzaam van, zei hij. Zijn oom had hem alles geleerd. 'Als iemand het voordoet, dan kan ik het wel leren. Niet uit een boek, ik weet de letters niet omdat ik niet naar school ben geweest.'

Ik hoorde het aan omdat het onbeleefd leek dat niet te doen. Maar ik ging me alleen maar rotter voelen. Hier stond ik dan, precies op die dunne grens tussen twee culturen die opeens een diepe afgrond was geworden.

Dat er hier mensen zijn die stelselmatig op een heel slechte manier met hun dieren omgaan, daar kunnen we in Nederland makkelijk op neer kijken. We hebben hondenscholen, hondentherapeuten, hondenverzekeringen. We hebben een dierenpolitie, de dierenbescherming. We hebben rasverenigingen, regelgevingen en zelfs een dierenvoedselbank. Als we iets willen weten over dieren, dan zoeken we op internet of doen zelfs cursussen.

Maar deze meneer weet van al dat soort dingen het bestaan niet af en is geen uitzondering. Bovendien speelt er nog iets heel anders mee. In deze regio is een zwakbegaafd kind wat niet mee kan komen op school een lui kind. Een verstandelijke beperking bestaat hier eenvoudigweg niet.
In dit geval leerde deze man als jonge jongen het vak van een oude oom die werkte volgens oude principes (en de kans is behoorlijk dat die oom het op eenzelfde manier heeft geleerd van een oom of vader). Hij heeft geen toegang tot informatie, nieuwe inzichten op zijn vakgebied. Deze meneer gebruikt op zijn telefoon alleen de camera en Whatsapp. Een berichtje sturen kan via Whatsapp namelijk met plaatjes, daar hoef je niet voor te kunnen schrijven. Mijn neefje van vijf deed dat ook zo, deze man was in de dertig...

Ik zei dat ik naar huis moest, ik vond dit gesprek veel te pijnlijk worden.
'Als we elkaar tegen komen, mag ik dan wel even met Leche spelen? Even aaien?'
'Ja natuurlijk mag dat! Altijd.'
Hij floot zijn honden bij elkaar en ging verder langs de rivier. Ik liep met gemengde gevoelens terug naar huis.

Ik was blij dat ik een ruzie had kunnen voorkomen. Ik was gelukkig omdat Thom die avond weer gewoon op mijn buik zou slapen. Ik was dankbaar voor de ingeving om het gesprek zo te draaien dat hij zijn hond niet meer terug zou willen en dat Thom een heel naar leven met een mogelijk heel naar einde bespaard was gebleven.
Maar ik voelde me ook zó ontzettend schuldig. Ik had glashard zitten liegen tegen een zwakbegaafde man en hem 'gepakt' op zijn zwakste plekken: armoede en onwetendheid.

Natuurlijk was het leven voor dieren bij hem verschrikkelijk maar het lukte me niet meer om dat alleen maar af te doen als 'onmenselijk' of 'wreed'. Deze man wist echt niet beter. Echt niet. Hij was ook oprecht blij dat Thom/Leche nu zo goed verzorgd werd.

Ik ben een tijdje in de war geweest na dit gesprek. Ik was toch altijd heel erg tegen mensen die dieren leed aandeden? Mensen zoals deze man, toch? Hoe kon ik me dan nu opeens schuldig voelen tegenover zo'n walgelijk mens? Hoe kon ik dan opeens een soort van verdriet voelen voor iemand waar ik tot voor kort geen goed woord voor over had?

Dingen zijn niet zwart of wit, zelfs niet als er ook geen grijs is. Dingen kunnen naast elkaar bestaan. Beste bedoelingen en gruwelijke gevolgen. Begrip en afkeuring. Zwart èn wit.